بلا تار با عاشقانهای جنجالی بازمیگردد | در مجارستانِ بسته ویکتور اوربان و در نقش تهیهکننده
در جشنوارهٔ فیلم سارایوو که از ۲۴ تا ۳۱ مرداد ۱۴۰۴ برگزار شد، پروژهٔ تازهٔ دورکا ورمش با عنوان «نیمهٔ خالی مکانها» موفق به دریافت جایزهٔ توسعهٔ تولید مشترک یورایمیج شد. این فیلم، دومین اثر بلند ورمش پس از «آرنی» است که در جشنوارهٔ ونیز ۲۰۲۳ نامزد جایزه شده بود.
«نیمهٔ خالی مکانها»، داستان «نوا»، زن جوانی است که بهصورت غیرقانونی رانندگی میکند و در یکی از شبها، «جولی» را که از خانوادهای ثروتمند و سلطهگر آمده، سوار میکند. رابطهٔ عاشقانهٔ میان این دو زن بهسرعت شکل میگیرد، اما فشارهای مالی، اجتماعی و خانوادگی، مسیر عشقشان را دشوار میکند. فیلم، پرسشی بنیادین را مطرح میکند: چگونه میتوان در جامعهای که جایی برای تفاوت قائل نیست، جایگاه خود را یافت؟
ورمش در گفتوگو با Variety، این اثر را «نمایی نزدیک از یک رابطهٔ صمیمی» توصیف کرده که از تجربیات شخصیاش و علاقهاش به «اشارات روزمرهای که طرد را عادیسازی میکنند» الهام گرفته است. او تأکید کرده که فضای مجارستان نهتنها پسزمینه، بلکه نیرویی ساختاری در شکلگیری انتخابها، حرکتها و گفتار شخصیتها است.
فیلمنامهٔ فیلم Places Half Empty را سارا تورلیهاواس نوشته و تهیهکنندگی آن برعهدهٔ اولین بالوش و بوتوند لکش از شرکت Non Lieu Film Productions است. این شرکت که نامش برگرفته از اصطلاح فرانسوی «مکان بیهویت» است، در سال ۲۰۲۲ توسط لکش تأسیس شد. او این عنوان را بازتابی از وضعیت فعلی سینماگران مجارستانی دانسته که در فضاهایی «میانتهی» و «ناموجود» فعالیت میکنند.
پس از آنکه دولت مجارستان کنترل دانشگاه هنرهای نمایشی و سینمایی بوداپست (SZFE) را به دست افراد وفادار به ویکتور اوربان سپرد، موجی از اعتراضات در میان هنرمندان جوان شکل گرفت. ورمش و لکش از جمله دانشجویانی بودند که در اشغال ساختمانهای دانشگاه مشارکت داشتند و در ادامه، انجمن FreeSZFE را برای حمایت از آزادی هنری تأسیس کردند. این انجمن، نخستین نهاد تأمینکنندهٔ مالی فیلم «نیمهٔ خالی مکانها» بوده و البته سازندگان قصد دارند پروژه را بهصورت مستقل تأمین مالی کنند.
در سالهای اخیر، فیلمهایی چون «توضیح برای همهچیز» ساختهٔ گابور رایش و «درسی آموختهشده» اثر بالینت زیملر، بدون حمایت دولتی تولید شدهاند و در جشنوارههای معتبر بینالمللی خوش درخشیدهاند. بالوش این روند را نتیجهٔ ارادهٔ نسل جدیدی از فیلمسازان دانسته که بهجای گلایه از کمبود منابع، به خلق آثار مستقل روی آوردهاند.
با وجود زمینهٔ سیاسی سنگین، لکش تأکید کرده که «نیمهٔ خالی مکانها» صرفاً دربارهٔ مبارزهٔ مردم مجارستان نیست، بلکه یک ملودرام سوررئال با شخصیتهایی «جالب» و عناصر غیرمنتظره، از جمله تجارت خانوادگی پرورش سگهای چیواوا، است.
بلا تار، فیلمساز برجستهٔ مجارستانی و استاد دیرینهٔ ورمش، در این پروژه بهعنوان تهیهکنندهٔ اجرایی حضور دارد. این نخستینبار بود که تیم سازندهٔ فیلم، پروژه را در رویدادهای صنعتی جشنوارهٔ سارایوو معرفی کردند و با استقبال گستردهٔ تهیهکنندگان، پخشکنندگان و فعالان صنعت سینما مواجه شدند.
بالوش در پایان گفت:
با وجود تمام چالشها، ما فیلمسازان مجارستانی میخواهیم به جهان یادآوری کنیم که هنوز اینجا هستیم.